Dziś wtorek , 24 kwietnia 2024 r. imieniny: Bony, Horacji, Jerzego

Polonia szczecińska do 1945 roku.

Polskość w Szczecinie łączyła się z religią katolicką, zaś polscy mieszkańcy utożsamiali się duchowo z kościołem św. Jana Chrzciciela. Na Pomorzu Zachodnim po pierwszej wojnie światowej przebywało 30 000 Polaków, wliczając w to dzieci. W Szczecinie było ich około 2000.

Nie wszyscy jednak zgłaszali akces do polskich organizacji. Najstarszą z nich było Towarzystwo Polsko-Katolickie, które zostało założone 26 października 1890 roku. Figurowało na liście organizacji kościelnych przy parafii św. Jana Chrzciciela. Dla Polaków odprawiane były, od czasu wybudowania kościoła (1890), raz w miesiącu Msze św., z polskimi pieśniami religijnymi i kazaniem w języku polskim. W 1925 roku zostały one zlikwidowane - proboszczem był wówczas P. Steinmann, nieprzychylnie ustosunkowany do Polaków. Po długich pertraktacjach Towarzystwa Polsko-Katolickiego, Związku Polaków z proboszczem i za wstawiennictwem konsula polskiego w Szczecinie, uzgodnione zostało, że nabożeństwa dla Polaków odprawiane będą cztery razy do roku: na Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zielone Świątki i na Wszystkich Świętych. Proboszcz jednak tych umów nie dotrzymywał; mimo interwencji Polonii w Berlinie nadal nie pozwalał na odprawianie nabożeństw dla Polaków. 26 grudnia 1931 roku, w drugi dzień Bożego Narodzenia, Polonia szczecińska zorganizowała w kościele pw. św. Jana Chrzciciela swego rodzaju manifestację. Licznie zebrani Polacy starali się przekonać proboszcza, że w Szczecinie jest ich tak wielu, iż nabożeństwa i dla nich powinny być odprawiane w każdą niedzielę.

W 1931 roku przedstawiciele Towarzystwa Polsko-Katolickiego zostali powiadomieni przez proboszcza Steinmanna, iż zostało ono skreślone z tablicy, na której widniały wszystkie katolickie organizacje, jakie działały na terenie Szczecina i miały swój wkład finansowy w ufundowanie kościoła. Tablica umieszczona była najprawdopodobniej w kruchcie. Powód wykreślenia nie jest znany.

Wielką czcią Towarzystwo Polsko-Katolickie, a tym samym Polonia otaczały swój sztandar (ufundowany w 1890 r.), przechowywany w kościele św. Jana Chrzciciela. Chorągiew miała z jednej strony wyhaftowany na zielonym tle napis: „Polsko-Katolickie Towarzystwo w Szczecinie -1890", a z drugiej na biało-czerwonym tle obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Ksiądz Steinmann miał zastrzeżenia co do koloru (biały i czerwony) i potrzeby trzymania sztandaru w kościele (istniała obawa, że polska chorągiew zostanie usunięta ze świątyni). Ostatecznie pozostała na miejscu aż do pierwszych miesięcy wojny. Z nieufnością duchowny kościoła św. Jana Chrzciciela podchodził również do poświecenia drugiego sztandaru Polaków. Była to chorągiew Towarzystwa Śpiewu „Chopin" zawierająca akcenty biało-czerwone. Na jednej stronie wyhaftowano napis w języku polskim. Dopiero po kilku debatach i interwencji konsula władze kościelne zgodziły się na poświecenie sztandaru, co nastąpiło 6 kwietnia 1930 roku.

Następca Steinmanna, proboszcz Józef Juzek, podzielał stanowisko swego poprzednika. Odmówił nawet poświecenia polskiej szkółki twierdząc, że nie odbywają się tam lekcje religii, mimo że prowadziła je wykwalifikowana nauczycielka katechetka. W efekcie większość polskich dzieci była przygotowywana do pierwszej komunii św. w języku niemieckim.

W latach trzydziestych Polonia szczecińska uczestniczyła w dwóch podniosłych uroczystościach. 29 czerwca 1932 roku ks. Alojzy Kański SVD, członek Polonii szczecińskiej, odprawił Mszę św. prymicyjną, w której wzięły udział wszystkie polskie organizacje ze sztandarami. Przybył na nią konsul Rzeczypospolitej w Szczecinie, wielu księży z Polski, a nawet były proboszcz P. Steinmann. Dla Polonii szczecińskiej była to podniosła uroczystość i wielkie przeżycie. Dodać trzeba, że proboszcz J. Juzek w 1937 roku zmienił swój stosunek do Polaków, wznowione zostały (trzy razy w roku) nabożeństwa. Druga uroczystość kościelna z udziałem Polaków odbyła się 18 maja 1935 roku. Z inicjatywy Heliodora Sztarka - konsula Rzeczypospolitej Polskiej - odprawiona została o godz. 10 w kościele św. Jana Chrzciciela żałobna Msza św. za zmarłego marszałka Józefa Piłsudskiego. Konsul zaprosił na nią wszystkie ważne osobistości Szczecina.